ارز دیجیتال چیست ؟ آیا پول مجازی در آینده است؟

ارز دیجیتال نوعی پول یا دارایی است که فقط به صورت الکترونیکی قابل استفاده و انتقال است. برخلاف اسکناس و سکه، ارز دیجیتال به شکل فیزیکی وجود ندارد و یک جزء از فناوری پیچیده بلاک چین است . با استفاده از فناوری های ولت ها که در گوشی های هوشمند، تبلت ها، رایانه ها یا اینترنت امکان نصب دارد، می توان بین ولت ها ( کیف پول ها ) منتقل کرد.

ارزهای دیجیتال را می توان برای اهداف خاصی مانند خرید کالاها و خدمات یا صرفا برای ارزیابی آنها در شبکه های اجتماعی یا بازی های آنلاین مانند پول سنتی استفاده کرد.

ما آن را پول دیجیتال، پول مجازی ، ارز مجازی یا پول سایبری می نامیم.

اما پاسخ به سوال ارز دیجیتال چیست؟

با این حال، معنای پول دیجیتال بسته به اینکه چه کسی می نویسد یا صحبت می کند، می تواند متفاوت باشد.

در حالی که ارزهای دیجیتال، مانند هر ارز استاندارد فیات، می توانند برای خرید کالاها و پرداخت هزینه خدمات استفاده شوند، ارزهایی نیز وجود دارند که استفاده از آنها فقط در میان جوامع آنلاین مانند سایت های بازی خاص یا شبکه های اجتماعی محدود است.

ارزدیجیتال تمام ویژگی‌های ذاتی ارز فیزیکی را دارد و به تراکنش‌های فوری اجازه می‌دهد در صورت اتصال به دستگاه‌ها و شبکه‌های پشتیبانی‌شده، پرداخت‌های بین‌مرزی انجام دهند.

به عنوان مثال، یک شهروند آمریکایی می تواند به یک ساکن سنگاپور ارز دیجیتال پرداخت کند. با این حال، برای انجام تراکنش با ارزهای دیجیتال، هر دو باید به یک شبکه متصل باشند.

چه چیزی یک ارز دیجیتال (کریپتوکارنسی) را می سازد؟

پول به شکل دیجیتال (مانند دلار در حساب بانکی شما) دقیقا یک ارز دیجیتال به معنای واقعی کلمه نیست. دلیل آن این است که هنگام برداشت می توان آن را به پول نقد فیزیکی (مثلا از طریق دستگاه خودپرداز) تبدیل کرد.

پول سنتی در شکل دیجیتالی آن می تواند برای تسهیل پرداخت های الکترونیکی با کارت در تجارت فیزیکی و آنلاین استفاده شود، اما تفاوت هایی بین آن و یک ارز دیجیتال واقعی وجود دارد.

پول در شکل فعلی خود، از جمله اشکال دیجیتالی پول نقد در سپرده در بانک – توسط یک بانک مرکزی ایجاد و توزیع می شود (مانند دلار آمریکا که توسط خزانه داری ایالات متحده چاپ می شود و توسط فدرال رزرو توزیع می شود).

با این حال، یک ارز دیجیتال از یک سیستم دفتر کل الکترونیکی ( بلاکچین) برای ایجاد شبکه ای از گره های محاسباتی برای پردازش تراکنش ها استفاده می کند. رمزنگاری اغلب برای ناشناس کردن هویت کاربر و جزئیات تراکنش استفاده می شود.

یک ارز دیجیتال همچنین می تواند واسطه های بانکی و موسسات مالی را دور بزند و مستقیما در اختیار کاربران قرار گیرد. 

مزایای استفاده از ارز دیجیتال

ارزهای دیجیتال مزایای زیادی دارند. تراکنش ها معمولا فوری و کم هزینه هستند، زیرا پرداخت ها با ارزهای دیجیتال مستقیما بین طرف های معامله کننده بدون نیاز به هیچ واسطه ای انجام می شود. این امر با کارمزد مقرون به صرفه‌تری در مقایسه با روش‌های پرداخت سنتی که شامل بانک‌ها یا اتاق‌های پایاپای است، اتفاق می‌افتد. تراکنش های الکترونیکی مبتنی بر ارز دیجیتال، ثبت سوابق و شفافیت لازم را در تراکنش ها به همراه دارد.

ارزهای دیجیتال را می توان ابرمجموعه ای از ارزهای مجازی و ارزهای رمزنگاری شده در نظر گرفت.

اگر به شکلی تنظیم شده توسط بانک مرکزی یک کشور صادر شود، به آن “ارز دیجیتال بانک مرکزی” یا “CBDC” می گویند. بسیاری از کشورها در حال برنامه ریزی برای راه اندازی نسخه دیجیتالی ارزهای فیات هستند.

تاثیر ارزهای دیجیتال در اقتصاد جهانی

با کشف واکسن کووید 19 و شروع واکسیناسیون انبوه، تمرکز بر مسائل اقتصادی در جهان افزایش یافته است. ارزهای دیجیتال و رمزنگاری شده به عنوان یک فرصت جدی از نظر محافظت در برابر خطرات برای طرف‌های اقتصاد جهانی تلقی می‌شوند، که هم برای از بین بردن اثرات عمیق اقتصادی این بیماری همه‌گیر و هم برای فرصت‌های مالی جدیدی که پس از آن شروع به ظهور کرده‌اند، آماده می‌شوند.

این بازار موبایل محور بیت‌کوین همچنین باعث شده است که دیدگاه‌های برخی از اقتصاددانان و سازمان‌ها که با ملاحظاتی به بازارهای پول کریپتو نزدیک می‌شوند، در جهت مثبتی متحول شود.

به عنوان مثال، نوریل روبینی، اقتصاددان مشهور جهان، که در ابتدای این فرآیند در بررسی بازارهای ارز دیجیتال مردد بود، در مصاحبه با خبرنگاران یاهو فایننس اظهار داشت که اکنون بیت کوین را به عنوان یک ابزار “سرمایه گذاری جزئی” می بیند که قبلا آن را «پول بد» می نامید.

نظرسنجی انجام شده توسط بانک تسویه حساب های بین المللی (BIS) ، این تحول جهانی را به وضوح نشان داده است. بر اساس این نظرسنجی، علاقه بانک های مرکزی به سیستم های ارز دیجیتال در سراسر جهان نسبت به سال قبل 10 درصد افزایش یافته است.

عامل قابل توجه دیگر در این مرحله این است که بیشتر این بانک ها، بانک های مرکزی کشورهای در حال توسعه هستند. کشورهای در حال توسعه، با استفاده از برخی مزیت‌ها از جمله سرعت سازگاری با نوآوری‌های حاصل از جمعیت جوان، نقش پیشرو دولت در تحولات فناوری جدید و دلایل فرهنگی، در مقابل دیجیتالی شدن پول و افزایش سیالیت آن ایستادگی می‌کند.

در این تحولات در سیستم های ارز دیجیتال، برخی از کشورهای پیشرو اروپایی و ایالات متحده آمریکا کندتر پیشرفت می کنند. به خصوص در اروپا، فقدان قدرت شرکت های خصوصی در سیستم های پرداخت آنلاین بزرگترین مانع برای پیشرفت در پول دیجیتال است.

از سوی دیگر، در ایالات متحده آمریکا که به تعهد خود به ابزارهای مالی سنتی معروف است، ارز دیجیتال جدید به نام «لیبرا» که فیسبوک روی آن کار می‌کند و اینکه برخی از شرکت‌ها به‌ویژه پی پال شروع به پذیرش بیت‌کوین برای پرداخت کرده‌اند، افکار بیشتر بانک های مستقر در غرب در مورد انتقال به پول دیجیتال، منجر به بررسی این تکنولوژی شده است.

ارزهای دیجیتال را می توان به صورت کلی و از منظر شبکه های اجرایی خود (بلاکچین های اختصاصی) می توان به دو دسته کوین ها (Coin) و توکن ها (Token) تقسیم بندی کرد؛ البته این تقسیم بندی جزئیات بیشتری را شامل می شود پس با ما همراه باشید.

کوین ها و آلت کوین ها در دنیای ارزهای دیجیتال

کوین ها که در دسته بندی ما می توان به آنها گفت “صاحب خانه” ؛ این ارزها برای خود شبکه های بلاکچینی اختصاصی دارند که کنترل آن به دست سازنده آن یا … است.

نام آلت کوین ها را هم اگر شنیده باشید، بر این اتفاق متصورید که نوعی دیگر از ارزهای دیجیتال است که به وجود آمده است اما اینگونه نیست و این یک اصطلاح است و به ارزهایی مانند دوج کوین که تفاوت هایی با بیت کوین دارند ، آلت کوین می گویند.

تفاوت کوین با آلت کوین

یک تفاوت بین همه کوین های موجود کاربرد آنهاست که به زبان ساده تر می توان گفت ” بیت کوین برای پول دیجیتال ” ساخته شده است، اما مثلا “ارز دیجیتال اتریوم تنها برای پول دیجیتال” ساخته نشده است، و کاربرد های دیگری همچون قراردادهای هوشمند و … را نیز داراست.
و این تفاوت از شروع ساخت آن به وجود آمده است که ساختار شبکه همانند بیت کوین طراحی نشده که تک قابلیتی باشد.

توکن ها

تا به قبل در مورد کوین ها صحبت کردیم ، ولی در دنیای ارزهای دیجیتال الزامات زیادی نیازمند است تا یک کوین مستقل (که دارای شبکه بلاکچین جدا باشد ) ساخته شود زیاد است، یکسری از شبکه ها در خود بستری برای ساخت ارز جدید بدون ساخت شبکه جدید وجود دارد، به این ارزهایی که بر بستر شبکه دیگری ساخته می شود ، توکن می گویند که اتفاقاتی همچون کلاهبرداری های بزرگ و یا از بین رفتن کلی ارز (صفر شدن قیمت آن) در این قسمت رخ می دهد.

دسته بندی ارزهای دیجیتال بر اساس کاربرد

ارزهای دیجیتال یا به نقلی دنیای بلاکچین امروزه در گستره وسیعی از فعالیت ها از پول های دیجیتال تا بازی های متاورس و دنیای دیگری مشغول است و در حال گسترش می باشد، پس ما در این مقاله سعی کردیم علاوه بر گفتن تفاوت آنها از نظر ساختار شبکه ای ، به دسته های کاربردی هم تقسیم کنیم.

پول مجازی و دیجیتال

یکی از بزرگترین دلایل تشکیل شبکه بلاکچین و بیت کوین مبادلات مالی و تجاری بدون دخالت بانک ها و دولت ها در حالتی تماما غیر متمرکز و بدون هیچ وابستگی به نهاد یا سازمانی این بوده است،پس اهداف ارزهای دیجیتال قدیمی مانند بیت کوین ، لایت کوین و … ایجاد بستر غیر متمرکز برای ارائه پول های دیجیتال بوده است.

استیبل کوین ها

پس از گذشت سال ها از تشکیل بیت کوین و ارزهای مشابه بحث اصلی پیش آمده این بود که عرضه و تقاضا قیمت ارزهای غیرمتمرکز جایگزین پول های فیات (مانند دلار و … ) را افزایش و کاهش می دهد ، پس باید یک ارزی موجود باشد که آن بتواند همیشه یک قیمت ثابت داشته باشد و از نوسانات قیمت در امان باشد.
در این مرحله ارزهایی ساخته شد به اسم استیبل کوین ها (Stable Coin) که این ارزها طبق الگوریتم های خود بسیار نوسانات کمی را تجربه می کنند و در بازه های مختلف به تقریب ۱ دلار آمریکا بوده است ( مانند تتر ، دای ، و … ) امروزه شما باید برای خرید ارزهای دیجیتال دیگر از آنها استفاده کنید.

ارزهای دیجیتال امن 

ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین که هیچ نهادی وابسته نیستند و تماما غیر متمرکز اند را میتوان در مقابل ارزهایی مانند ریپل و تتر که توسط سازندگان خود عرضه و کنترل می شوند ارزهای دیجیتال امن نامید که هیچ وقت دارایی شما را بلوکه نمی کنند.

ارزهای دیجیتال فوق امن 

در این میان که سخن از امنیت ارزهایی مانند بیت کوین زدیم باید به شفافیت های موجود در شبکه های آن هم اشاره کرد چون که درست است کسی نمیداند این کیف پول برای چه شخص یا سازمانی است ؟ اما تمامی اطلاعات کیف پول شما با استفاده از آدرس عمومی آن از موجودی گرفته تا انتقال های شما به سایر کیف پول ها برای همه در دسترس است و قابل مشاهده است ؛ اینجاست که ارزهایی مانند مونرو و زدکش با قرار دادن قابلیت مخفی سازی اطلاعات انتقال پول برای فرستنده و گیرنده آنها را ارزهای فوق امن نامید.

ریسک ها و فرصت ها

امروزه با توسعه سریع فناوری و زیرساخت های مالی، مشاهده می شود که روش های کلاسیک مانند EFT و SWIFT  که در انتقال پول مورد استفاده قرار می گیرند، کند و پرهزینه باقی می مانند.

دنیای بدون پول نقد (به ویژه با ارزهای دیجیتال بسیار قابل اعتماد ارائه شده توسط بانک های مرکزی) با سرقت های بسیار کمتر، خدمات مالی ارزان تر و مزایای کنترل بودجه به دلیل قابلیت ردیابی تراکنش ها ، مزایای زیادی را به دنبال دارد.

همچنین تاکید می‌شود که علاوه بر منافع فردی، به نفع عموم مردم نیز هست و دولت‌ها این امکان را دارند که تراکنش‌های مالی خود را سریع‌تر انجام دهند و درآمد حاصل از سکه مشمول مالیات باشد.

ارزهای دیجیتال با وجود مزایایی که دارند، بدون معایب هم نیستند. مهمترین آنها بحث امنیت نرم افزار است. با توجه به نقض اطلاعات زیادی که در سال های گذشته در رسانه ها گزارش شده است، مشکل امنیت داده ها به عنوان یک مشکل مهم پیش روی ما قرار دارد. علیرغم تمام وعده‌های سیستم‌های رمزنگاری جدید (که بسیاری از ایده‌های جدید مبتنی بر آن هستند)، کارشناسان فین‌تک هشدار می‌دهند که ممکن است ۵ تا ۱۰ سال دیگر طول بکشد تا یک سیستم جدید از نظر شفافیت، پایداری و قابلیت اطمینان که ضروری هستند به بلوغ برسد. از سوی دیگر، باز بودن ارزهای رمزنگاری شده که تحت کنترل یا نظارت دولت ها یا مؤسسات حسابرسی مستقل نیستند تا در فعالیت های غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرند، همچنان موضوع بسیار مهم و خطرناکی است.