توکن سوزی ارزهای دیجیتال چیست؟

توکن سوزی (Token Burn) مفهومی در بازار ارزهای دیجیتال است که اگر در این زمینه فعال باشید نام آن حتما به گوشتان خورده است. توکن سوزی ارز دیجیتال عملی است که برای فعالان حوزه کریپتو سود‌هایی داشته و به دلایل متفاوتی انجام می‌گیرد. اگر می‌خواهید با مفهوم و نحوه توکن سوزی بیشتر آشنا شوید تا انتهای مقاله با ابزار ترید همراه باشید.

توکن سوزی چیست؟

توکن سوزی فرآیندی است که شرکت‌های صادرکننده توکن برای بالا یا پایین بردن ارزش یک ارز انجام می‌دهند. در واقع توکن‌ها به شبکه ای عمومی انتقال پیدا می‌کند که هیچکسی به آنها دسترسی نخواهد داشت و به اصطلاح سوزانده می‌شوند. این روش در واقع برای از بین بردن سکه‌های دیجیتالیست که درون شبکه‌ی بلاک چین در گردش هستند. در فرایند سوزاندن توکن‌ها به آدرسی به اسم آدرس خورنده (Eater Address) فرستاده می‌شود که فاقد کلید شخصی است برای همین هیچ وقت دسترسی به آنها ممکن نیست.

کوین و توکن به چه معناست؟

پاسخ به این سوال رایج در میان افرادی که تازه به این عرصه قدم گذاشته‌اند ما را بدان نظر واداشت که درباره کوین، توکن و تفاوت آنها در این بخش از مقاله صحبت کنیم.

کوین چیست؟

در پاسخ به سوال کوین چیست؟ می‌توان گفت که کوین یک دارایی دیجیتال می‌باشد که با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری ایجاد گشته است. کوین‌ها دارای بلاک چین مستقل و پایدار می‌باشند. بیت کوین و اتریوم نیز از نمونه‌های مشهور آنها به حساب می‌آیند.

توکن چیست؟

در پاسخ به پرسش توکن چیست؟ نیز می‌توان گفت که توکن نیز همانند کوین یک دارایی دیجیتال است که فاقد بلاک چین مستقل می‌باشد و بر روی شبکه‌های دیگری طراحی و ساخته می‌شوند. بلاک چین اتریوم و سولانا از معروف‌ترین بلاک چین‌ها می‌باشند که به منظور پشتیبانی از توکن‌های مختلف ساخته شده‌اند.

پس در نتیجه، توکن و کوین هر دو یک دارایی دیجیتال به حساب می‌آیند، اما اصلی‌ترین تفاوت میان آنها، این است که کوین دارای شبکه بلاک چین مستقل است و توکن دارای شبکه اختصاصی نیست.

ارزش توکن سوزی

شرکت‌های سهامی عام برای کاهش تعداد سهام در گردش، سهام را بازخرید می‌کنند. به طور کلی، این عمل به منظور افزایش ارزش سهام و در عین حال افزایش عملکرد مالی شرکت است. متأسفانه، این عمل همیشه آن طور که در نظر گرفته شده کار نمی‌کند و گاهی اوقات نتیجه معکوس دارد. هنوز هیچ مدرکی مبنی بر اینکه سوزاندن توکن‌های ارز دیجیتال ارزش آن ارز دیجیتال خاص را افزایش می‌دهد وجود ندارد. این اقدام می‌تواند بر احساسات سرمایه‌گذار و کاربر تأثیر بگذارد که تأثیر بیشتری بر افزایش و کاهش قیمت‌ها دارد.

اما گاهی اوقات اصلا نیازی به سوزاندن توکن نیست زیرا عوامل دیگری در افزایش قیمت دخیل هستند. به عنوان مثال بیت کوین به علت تقاضای زیادی که برای خرید دارد و همچنین محدود بودن تعداد آن در بازار ارز خود به خود باعث افزایش قیمت می‌شود و نیازی به سوزاندن آن نیست. اهمیت دیگر توکن سوزی ایجاد امنیت برای کاربران است به این صورت که بعضی از شرکت‌ها در عرضه‌های اولیه توکن‌شان توکن سوزی انجام می‌دهند تا تعادل بین عرضه و تقاضا حفظ شود و در نتیجه ارزش توکن مورد نظر پایین نیاید.

آیا توکن سوزی تاثیری روی موجودی کاربران دارد؟

یکی از اصلی‌ترین مباحث که بعد از آشنایی با فرآیند توکن سوزی و نحوه انجام آن و موارد مربوط به این فرایند با آن مواجه خواهید شد؛ این سوال است که آیا فرایند سوزاندن کوین‌ها یا توکن‌ها از چه منبعی صورت می‌گیرد و آیا این فرآیند بر میزان موجودی هولدرهای آن بلاک چین و میزان دارایی آنها نیز تاثیرگذار می‌باشد و امکان دارد که این اتفاق موجب کاهش موجودی آنها شود؟

در جواب این سوال باید با خیالی آسوده بگوییم که اکثر پروژه‌های این چنین رفتار نمی‌کنند که از کیف‌پولها برای توکن سوزی استفاده کنند اما این اتفاق را نمی‌توان به تمامی پروژه‌ها تعمیم داد ولی به صورت کلی سوزاندن توکن‌ها در یک شبکه معمولا تاثیری برروی موجودی کاربران آن نخواهد گذاشت. بلکه همانگونه که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم، هدف از این فرآیند، حفظ ارزش یک ارز دیجیتال و افرایش قیمت آن برای جذب سرمایه‌گذاران جدید می‌باشد.

انواع روش‌های سوزاندن توکن

برای سوزاندن توکن دو روش رایج موجود است که در ادامه این مقاله به آنها خواهیم پرداخت:

۱- الگوریتم‎‌های اثبات سوزاندن (Proof-of-Burn)

پروژه‌هایی در دنیای دیجیتال، به منظور دستیابی به اجماع و توافق از الگوریتم اثبات سوزاندن استفاده می‌نمایند. در الگوریتم اثبات سوزاندن، ماینرها به شکلی دیگری عمل می‌نمایند و باید در از بین بردن قسمتی از کوین‌ها یا توکن‌ها که در اختیار آنها قرار گرفته است، مشارکت کنند.

با توجه به اینکه استفاده از این روش سختی‌هایی را در پی‌دارد، توسعه‌دهندگان ترجیح می‌دهند که از اثبات سوزاندن به عنوان الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof Of Work) استفاده نمایند. یکی از مزایای الگوریتم اثبات سوزاندن در کنار اثبات کار این است که به ماینر با تعداد بالا و سخت‌افزارهایی گران قیمت و دستگاه‌هایی با مصرف برق زیادی برای انجام عملیات‌هایی همچون تایید و بررسی تراکنش‌ها نیازی نمی‌باشد و الگوریتم اجماع، تنها به سوزاندن کوین یا توکن نیاز دارد.

به زبان ساده‌تر می‌توانیم بگوییم که الگوریتم اثبات سوزاندن به این صورت است که استخراج‌کنندگان و کاربران باید در از بین بردن قسمتی از توکن‌هایی که در اختیار دارند مشارکت کنند.

همانظور که در بالا اشاره شد با این روش و الگوریتم اجماع دیگر احتیاجی به سورس‌های پردازنده زیاد و هشینگ بالا نیست و تنها به توکن‌سوزی احتیاج است.

در شبکه بلاک چین برای توکن سوزی از روش‌های متفاوت PoB استفاده می‌نمایند که در ادامه این مقاله به آنها به صورت اختصار خواهیم پرداخت:

• سوزاندن کوین‌ برای شروع دریافت پاداش ماینر

در این روش از PoB پیش از آنکه هر شخص (یا ولیدیتور شبکه) این امکان را داشته باشد که به عنوان یک ماینر (استخراج‌کننده) در شبکه به فعالیت بپردازد، می‌بایست بخشی از توکن‌ها خود را بسوزاند و به زبان ساده از بین ببرد.

•  سوزاندن بیت کوین یا ارز دیجیتالی دیگر برای ایجاد سکه‌های بومی جدید

بلاک چین‌هایی موجود است که برای آماده‌سازی مقدار متناظری از کوین یا توکن‌، می‌بایست مقداری بیت کوین یا ارز دیجیتالی دیگر را از بین ببرند. در این روش از POB ارزش بیشتری به آن ارز دیجیتال می‌دهد.

• ایجاد تعادل در ماینینگ و سوزاندن

در این روش از POB سکه‌های بومی یک بلاک چین از بین می‌روند تا اینکه برای ماینرها (نود‌های فعال شبکه) پاداش ایجاد گردد. این روش توکن سوزی، به صورت معمول در شبکه‌های مبتنی بر اثبات سهام استفاده می‌گردد که از سیستم استیکینگ به منظور رسیدن به اجماع در شبکه استفاده می‌نمایند.

۲- شرایط عمومی اقتصادی آن ارز

زر بعضی مواقع از این روش برای سوزاندن توکن استفاده می‌گردد که توسعه‌دهندگان میزان فروشی را تعیین می‌نمایند؛ ولی میزان پیشبینی شده برای فروش توکن‌ها به سرانجام نمی‌رسد. در این شرایط سوزاندن توکن‌های باقی مانده به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا اینکه بتوانند ارزش دارایی اختصاصی اکوسیستم یا پلتفرم را حفظ نمایند.

این کار به این معناست که تیم توسعه‌دهنده توکن یا کوین را برای آینده یا خود ذخیره نمی‌نمایند و آنها را از بین می‌برند؛ که با انتشار در رسانه‌های مرتبط و پرطرفدار سعی می‌کنند که سرمایه‌گذاران به خرید و نگهداری آن کوین یا توکن تشویق نمایند.

نمونه‌هایی از توکن سوزی

تا به اینجا به مفهوم کلی این مبحث آشنا شدیم و به مزایای آن پی بردیم. حالا می‌خواهیم بدانیم نحوه توکن سوزی به چه صورت است؟

توکن سوزی شیبا اینو

شیبا اینو در بازه اخیر به عنوان یک میم کوین رشد‌های عجیب و غریبی رو تجربه کرد که به یکی از ۱۰ ارز پربحث در توییتر تبدیل شد و پس از این اتفاقات تیم پشتیبان این ارز اعلام کرد که این ارز درحال توکن سوزی است که سبب رشد قیمت قبل از ریزش شدید بیت کوین شد.

توکن سوزی بایننس بزرگترین صرافی ارز دیجیتال دنیا

بایننس در حال حاضر بزرگترین صرافی دنیاست. این صرافی قبل از سپتامبر 2020 با استفاده از شبکه بلاکچین اتریوم و توکن ERC-20 استفاده می‌کرد. از سپتامبر 2020 زنجیره هوشمند بایننس یا (BSC) را تاسیس شد و بایننس کوین‌های بومی جایگزین شدند. عملیات توکن سوزی بایننس هر 3 ماه یکبار برای از بین بردن تقریبا 100 میلیون توکن BNB انجام می‌شود که برابر با 50 درصد از تمام BNB‌های توزیع شده در بازار می‌باشد.

به طور کلی تعداد رمزارزهایی که در صرافی سوزانده می‌شوند طی یک بازه 3 ماهه انجام می‌گیرد. کل توکن‌های سوزانده شده توسط کاربران در واقع به عنوان تراکنش در شبکه‌ی بلاکچین ثبت می‌شود. صرافی بایننس تا به حال 17 بار توکن سوزی موفق داشته است و این را هم میتوان یکی از عوامل افزایش قیمت بایننس کوین دانست

روند توکن سوزی بایننس

مراحل سوزانده شدن توکن توسط یک کاربر به صورت زیر است :

در مرحله اول کاربر که نگه دارنده ارزدیجیتال است و سوزاندن مقدار توکن موردنظر را به تابع سوزاندن اعلام می‌کند.

قرارداد هوشمند، موجود مقدار توکن‌ها و اعتبار آنها را بررسی می‌کند.

اگر کاربر عدد صفر یا منفی وارد کرده باشد و موجودی کافی در والت خود نداشته باشد، عملیات توکن سوزی متوقف خواهد شد.

در نهایت اگر موجودی کافی بود مقدار توکن مورد نظر از والت کاربر کسر شده و از چرخه بازار خارج خواهند شد.

شرکت ارزهای ریپل و استلار نمونه‌هایی دیگری هستند که توکن سوزی انجام داده‌اند.

ریپل (XRP)

ارز دیجیتال ریپل یکی دیگر از مهمترین فعالان در دنیای کریپتو است که برای توکن اصلی خود (XRP) توکن سوزی انجام می‌دهد. ریپل هزینه تراکنش‌های ارز ریپل را به جایی پرداخت یا منتقل نمی‌کند و مستقیما می‌سوزاند. در نتیجه این فعالیت با گذر زمان به شکل تدریجی میزان XRP در گردش کاهش می‌یابد و قیمت آن به ثبات می‌رسد.

اتریوم (ETH)

در سال ۲۰۲۱، اتریوم بروزرسانی EIP-1159 را معرفی نمود. در این بروزرسانی که الگوریتم کارمزد را دچار تغییراتی اساسی کرد و سوزاندن اتر در هر تراکنش شروع کرد.

تا به امروز بیش از ۲ میلیون اتر (ETH) با استفاده از این روش در شبکه سوزانده شده است و همچنان این مقدار در حال افزایش می‌باشد.

استلار (XLM)

استلار نیز شرکت رمزارزی دیگری می‌باشد که در سال 2019 اقدامی انجام داد که به عنوان یکی از بزرگترین توکن سوزی‌های تاریخ ارزهای دیجیتال را شناخته می‌شود. طبق گزارشات وبسایت کوین‌ تلگراف، این شرکت نزدیک به 55 میلیون استلار را به منظور افزایش قیمت این کوین سوزاند. این حجم از توکن استلار در آن بازه زمانی حدود ۴/۷ میلیارد دلار ارزش داشته است.

ساتوژی (Satozhi)

ساتوژی همانگونه که از نامش پیداست از نام مستعار بنیان‌گذار بیت‌کوین، یعنی ساتوشی ناکاموتو، گرفته شده است به عنوان اولین پروژه مبتنی بر پروتکل اثبات سوخت یا اثبات سوزاندن (Proof-of-burn) بر روی بلاک‌چین بایننس راه‌اندازی شد.

ساتوز (Satoz) توکن بومی این پروژه نیز همانند ارز بیت‌کوین به 21 میلیون واحد محدود گشته است و در حال حاضر تقریبا 10 میلیون ساتوز در گردش می‌باشد که یعنی حدود 50 درصد از آن با استفاده از پروتکل اثبات سوخت یا اثبات سوزاندن از بین رفته است و به تقریب هر 10 دقیقه، 50 ساتوز تولید شده و میان کسانی که در توکن‌ سوزی شرکت کرده‌اند تقسیم می‌گردد و تمام این فعالیت بدون دخالت شخص ثالث بر بستر بلاک چین انجام می‌پذیرد.

نتیجه‌گیری

در این مقاله سعی بر این بود تا شما را بیشتر با مفهوم توکن سوزی و مباحث مرتبط به آن آشنا نماییم. نکته اصلی در فرآیند توکن سوزی، این می‌باشد که پروژه‌های کریپتوکارنسی به منظور حفظ ارزش توکن‌ یا کوین خود، شروع به سوزاندن و از بین بردن حجمی معین از ارز می‌کنند و این سبب می‌شود که توکن سوزی بتواند به عنوان یک ابزار ضد تورمی شناخته و عمل نماید.

همانطور که در مقاله به آن پرداختیم، توکن سوزی با اهداف متفاوتی انجام می‌پذیرد و این فرآیند علاوه بر اینکه به سود کاربران است بلکه به نفع توسعه‌دهندگان آن رمزارز نیز می‌باشد. طبق آخرین آمار موجود، در بعضی مواقع، توکن سوزی به صورت مستقیم موجب افزایش ارزش آن ارز دیجیتال می‌گردد اما نباید فراموش کرد که شرایط دیگری نیز می‌تواند بر نتیجه آن تاثیرگذار باشد.

سوالات متداول