دیفای چیست؟ به همراه معرفی ۶ پروژه Defi و بررسی تمامی چالش های آن

توضیح ساده به سوال دیفای چیست ؟

دیفای را میتوان به عنوان امور مالی غیر متمرکز (Decentralized Finance) نامید که اصطلاحی رایج که هدف آن کمرنگ کردن واسطه های مالی است و با ظهور تکنولوژی بلاک چین در شبکه اتریوم برنامه ریزی شد ؛ امروز در ابزار ترید ما سعی داریم که شما رو با پروژه های بزرگ دیفای و انواع چالش ها از آن آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.

طبق صحبت هایی که کردیم هدف از راه اندازی راهکارهای مالی در شبکه بلاکچین کوتاه کردن دست واسطه های مالی و تمرکززدایی از بانک ها و موسسات مالی است تا مردم بتوانند با سرعت بیشتری بتوانند فعالیت های مالی انجام دهند و کنترل بیشتری بر پول های خود داشته باشند.

صحبت از تمرکززدایی و افزایش تسلط مالی افراد بر دارایی را مطرح کردیم ؛ کاری که بیت کوین با این هدف راه اندازی شد که بتواند میزان تسلط شما بر دارایی های خود را افزایش دهد تا امکان مسدودسازی دارایی توسط موسسات و بانک ها از بین برود و به قولی پادشاهی بر نقدینگی بازار را از دست آنها خارج کند

یکی از مکمل های این هدف برنامه های دیفای است که نه تنها پروژه های وام دهی را شمال می شود بلکه برنامه های مالی دیگر مانند وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی، مشتقات، شرط‌بندی و موارد دیگر را نیز شامل می شود.

بیت کوین و دیفای

درست است که پروژه های دیفای و وام دهی در شبکه و لایه های اتریوم راه اندازی شده اند ، بسیاری از زیر مجموعه های بیت کوین با هدف کاهش واسطه از فعالیت های مالی با شبکه اتریوم مشترک هستند اما در حال توسعه پروتکل هایی هستند که بتواند با حل مشکلات بیت کوین در شبکه این غول ارزدیجیتال هم سیستم های وام دهی را راه اندازی کنند.

برای مثال می توان به شرکت‌هایی مانند آزمایشگاه‌های DG و Suredbits اشاره کرد که در حال فعالیت روی قراردادی به نام discreet log contracts (DLC) که می توان گفت قراردادهای پیچیده مالی مانند قرارداد مشتقه ارائه می‌دهد.

کاربردهای دیفای

یکی از جذاب ترین پروژه های سیستم مالی غیرمتمرکز (دیفای) را می توان سیستم های وام دهی و دریافت وام معرفی کرد که به اشتباه بسیاری از افراد تنها کاربرد دیفای را وام دهی می دانند، اما این نوع تصور اشتباه است به دلیل اینکه پروژه دیفای قابلیت پوشش تمام فعالیت های مالی از جمله وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی، مشتقات و … را داراست.

دریافت وام و وام دهی در دیفای

یکی از بزرگترین و پر هیاهو ترین بخش های اکوسیستم دیفای پروژه های مالی مرتبط با وام دهی و دریافت وام است که جذابیت های بسیاری در مقابل سیستم های وام دهی اعتباری سنتی دارد.

از جمله ویژگی های جالب این پروژه میتوان به غیرمتمرکز بودن ، پرداخت فوری ، عدم احتیاج به تاییدیه های مالی سنتی و امکان وثیقه گذاری دارایی های دیجیتال اشاره کرد.

در این اکوسیستم تامین نقدینگی توسط مردم انجام میشود یعنی هر شخصی که دارایی در این پروژه قرار دهد امکان دریافت سود دارد و از میزان نقدینگی قرارداده شده به سایرین وام داده می شود.

و از جهتی که این این خدمات بر روی بستر ایمن و شفاف بلاکچین ارائه می شود ، ریسک طرف قرارداد را به کمترین میزان ممکن کاهش می دهد و سبب می شود که این فعالیت ها با سرعت بیشتر و هزینه کمتر نسبت به سیستم های سنتی اجرا شود و امکان استفاده توسط افراد بیشتری را فراهم می کند.

خدمات بانکی پولی

طبق تعارفی که برای دیفای وجود این سیستم باید بتواند انواع معاملات بانکی و مالی را پوشش دهد و یکی از الزامات این فعالیت وجود داشتن ارزهایی با قیمت های ثابت است که به آنها استیبل کوین (Stable Coin) می گویند.

با توجه به اینکه فناوری بلاک چین و پروژه های موجود بر این سیستم در روندی رو به رشد از نظر تکنولوژی و همه گیری شدن وجود دارد . تمرکز زیادی بر روی ساخت یک دنیای غیرمتمرکز وجود دارد تا بتوان تسلط بر نقدینگی بازار از دست موسسات مالی و بانک ها خارج شود، سعی بر ایجاد استیبل کوین هایی است که غیر متمرکز باشند و امکان کنترل آنها توسط تیم خاصی وجود نداشته باشد و در عین حال بتوان قیمت آن را ثابت نگه داشت و مانند تتر همیشه ارزش آن ۱ دلار باشد.

طبق مباحثی که به آن پرداختیم ، وجود واسطه در فعالیت های مالی سبب کاهش سرعت ، زمان بر شدن و افزایش هزینه در فعالیت ها می شود. اکوسیستم دیفای با تعریف قراردادهای هوشمند ضمن کاهش هزینه در انجام فعالیت های مالی نظیر وام دهی ، بیمه و … ، سرعت انجام را نیز به صورت چشمگیری کاهش می دهد.

ثدور بیمه هم در شبکه بلاکچین به دلیل حذف واسطه ها ریسک نقص بیمه نامه را کاهش ، افزایش کیفیت خدمات از لحاظ شفافیت و مبلغ را میتواند به مراتب کاهش دهد.

صرافی‌های غیرمتمرکز

به عقیده افراد مطرح و صاحب نظر در زمینه بلاکچین ، صرافی های غیر متمرکز یکی از بخش های مهم زندگی آینده اند که امکان انکار نقش آن وجود ندارد که این صرافی هم بخشی از پروژه دیفای هستند

به صورت کلی صرافی های غیر متمرکز که بر روی شبکه بلاک چین برنامه ریزی شده اند ، به صورتی فعالیت می کنند که هیچ واسطی وجود ندارد یعنی وقتی شخصی دارایی را برای فروش قرار می دهند ، فردی دیگر که خریدار آن دارایی است به صورت مستقیم آن را خریداری می کند و اکثر این تراکنش ها از کیف پول طرفین رخ می دهد و هیچ دارایی وارد صرافی نمی شود.

از جهتی که هیچ کدام از فعالیت در صرافی های غیر متمرکز توسز هیچ سازمانی قابل کنترل و رهگیری نمی باشد ، و کارمزدهای صرافی بسیار ناچیز است ، بخشی از اهداف این سیستم به تحقق پیوسته است اما کارمزد تراکنش در شبکه اتریوم هم برای خود یکی از بحث برانگیزترین چالش های دیفای است.

یکی دیگر از قابلیت های موجود در اکوسیستم دیفای ، عرضه توکن سهامی ( اوراق بهادار ) است که افراد می توانند با استفاده از سیستم توکن های غیر مثلی (NFT) هر شخص و کسب و کاری برای دارایی های خود نظیر سهام ، املاک و… توکن های غیر مثلی ایجاد و قابلیت هایی را در آن در نظر بگیرد.

چالش های دیفای

هویت و اعتبار

طبق صحبت هایی که درباره غیرمتمرکز بودن پروژه های دیفای مطرح شد، یکی از بزرگترین چالش های موجود در این اکوسیستم مشخص نبودن هویت طرفین در یک معامله است که خطرات بسیار بزرگی نظیر پولشویی و … را در بردارد، احتمال اینکه برای این اکوسیستم جریمه های بزرگی وضع شود و استفاده از آن را دچار مشکل کند . اما این اکوسیستم نوپا در حال ساخت روش های متنوعی برای احراز هویت به صورت غیر متمرکز است.

چند نهاد، پروپوزال‌‌های بهبود وضعیت احراز هویت در شبکه اتریوم را جهت ایجاد خدمات تایید هویت(KYC) و اقدامات ضد پولشویی (AML) صادر کرده‌اند. ولی همچنان قسمتی از تراکنش های موجود خارج از این چهارچوب صورت گرفته و مشخص نیست که این قوانین کاملا با پیش‌نیاز‌‌های قانون‌گذاری منطبق باشند.

ناکارآمد بودن سرمایه

در قسمت قانون گذاری غیرمتمرکز دیفای که به آن DAO می گویند افراد باید حداقل ۱.۵ برابر ارزش دارایی درخواستی به عنوان وام را به عنوان وثیقه قرار دهند و این میزان وثیقه گذاری در پروژه های دیفای را میتوان یکی از چالش های ناکارآمدی سرمایه دانست.

اوراکل‌ها‌

یکی دیگر از نگرانی و چالش های بزرگ سیستم‌‌ها‌ی دیفای به دلیل ناکارآمدی اوراکل‌‌های داخل زنجیره است.

پروژه های مختلف دیفای رویکردهای متفاوتی اتخاذ میکنند ولی تعداد زیادی از آنها هم از اوراکل Maker DAO بهره می برند و به آن پایبند هستند.

این اوراکل ها به گونه طراحی و ساماندهی شده اند که در حال حاضر فقط از استیبل کوین خاص Dai به عنوان وثیقه پشتیبانی می کند اما امید می رود که طراحی آن به گونه شود که از چند وثیقه نیز پشتیبانی کند.

اوراکل Maker DAO به این صورت فعالیت میکند که از ۱۶ منبع مختلف اطلاعات و داده های خود را جمع آوری می کند. طبق داده های فعلی اطلاعاتی که توسط این سیستم جمع آوری میشود شامل آدرس‌‌‌های اتریوم ‌می‌باشند که دارندگان توکن MKR به آنها رای داده و سپس در قرارداد هوشمند مستقل ثبت شده‌اند.

یکی از مهم ترین نکات در MakerDAO این است که اوراکل های دای تک وثیقه ای ، هر زمانی که قیمت اتر (ارز اتریوم) به میزان یک درصد تغییر کند بروزرسانی می شود ولی اوراکل های چند وثیقه هر یک ساعت یک بار بروزرسانی خواهند شد.

و همچینین در این اوراکل ها ماژول امنیتی استفاده شده است که در آن بایه دوم پروتکل می تواند به صورت اضطراری برای ایمن شدن پروتکل امکان فعالسازی وجود دارد

پروژه های دیفای

پروژه یونی سواپ (UniSwap)

یونی سواپ (UniSwap) که یک پروتکل برای نقل و انتقال توکن‌های شبکه اتریوم است. یونی سواپ در تعریف جامع میتواند یک صرافی غیر متمرکز (DEX) باشد که رابط کاربری آسان و ساد‌ه‌ آن سبب محبوبیت آن شده است و برای تبادلات توکن‌های ERC-20 استفاده می شود. یونی سواپ به صورت تماما عمومی‌ و غیر متمرکز است و هیچ کارمزدی نیز بابت تراکنش‌ها دریافت نمی‌کند.

پنکیک سواپ (PancakeSwap)

پنکیک سواپ هم مانند یونی سواپ در واقع یک صرافی غیرمتمرکز است که برای مبادله توکن‌های روی BSC استفاده می‌شود. البته به توکن های روی بایننس اسمارت چین توکن‌های BEP20 نیز گفته می شود. پلتفرم غیر متمرکز پنکیک سواپ از مدل بازارساز خودکار استفاده می‌کند و یک استخر نقدینگی برای ترید فراهم کرده است که کاربران می توانند توکن‌های خود را به استخر نقدینگی واریز و توکن‌های LP دریافت می‌کنند. توکن‌های LP را میتوان توکن‌های ارائه‌دهنده نقدینگی نامید که کاربران با آنها توانایی پرداخت کارمزد تراکنش‌ های خود را دارند.

یرن فایننس (yEarn Finance)

یرن فاینانس ( وای ارن فاینانس)، یک پلتفرم مالی غیرمتمرکز است که به استخر‌های نقدینگی و بازارساز های خودکار خدمات ارائه می دهد. yEarn Finance انتقال سرمایه به پلتفرم‌هایی مثل Aave ،dydx و کامپاند را انجام می دهد.

هدف یرن فایننس ایجاد یک مکانیزم و پلتفرم سوددهی آسان و ایجاد روش‌های جدید برای کسب درآمد همگانی است. توکن اختصاصی این پلتفرم توکن وای فای (YFI) است که نگهداری کنندگان این ارز در کارمزد تراکنش‌ها سهیم هستند.

چین لینک (Chain Link)

چین لینک را یکی از بهترین پروژه های دیفای می دانند. چین لینک یک سیستم اوراکل غیر متمرکز است که داده های خارج از شبکه بلاکچین را میتواند به داخل آن منتقل می‌کند. شبکه چین لینک بستری را فراهم ساخته است که داده‌های موجود در خارج و داخل بلاک چین بتوانند با امنیت بالا و معتبر، به گونه‌ای که اعتبار و صحت آنها مورد تایید باشد، انتقال پیدا کنند.

کامپاند (Compound)

کامپاند یا کامپوند (Compound) یک نرم‌افزار و پلتفرم وام‌ دهی( دیفای) بر بستر بلاکچین اتریوم است. این پروژه توانسته سیستمی را فراهم آورده که از طریق آن افراد می‌توانند موجودی خود را فریز (قفل) کنند و به سایر کاربران متقاضی وام دهند. نرخ سود وام‌ها را عرضه و تقاضا مشخص می کند.

پروژه دای (DAI)

دای (DAI) یک استیبل کوین است که پشتیبان آن دلار آمریکا است. هدف دای ایجاد پایداری و شفافیت در دنیای غیرمتمرکز بلاکچین و اکوسیستم دیفای است. دای هنگام وام‌گیری در بستر MakerDAO ایجاد می‌شود. دای علاوه بر اتریوم از شبکه های بلاکچینی دیگری نیز پشتیبانی می‌کند. کاربران می‌توانند در این پلتفرم دارایی های دیجیتال خود نظیر ارز دیجیتال خود را وثیقه گذاشته و از قبال آن وام دریافت کنند.