هر نرم‌افزاری نیازمند به‌روزرسانی‌های مداوم است که مشکلات را برطرف کرده و سطح عملکرد را بهبود می‌بخشد؛ در دنیای ارزهای دیجیتال، به چنین به روزرسانی‌هایی “فورک” می‌گویند. دو نوع فورک ارز دیجیتال وجود دارد: هارد فورک و سافت فورک.
فهرست مطالب
از آنجایی که رمزارزها شبکه‌های غیرمتمرکز هستند، همه شرکت‌کنندگان در شبکه، که به عنوان گره‌ها شناخته می‌شوند، باید از قوانین یکسانی پیروی کنند تا بتوانند به درستی با یکدیگر کار کنند. چنین مجموعه‌ای از قوانین “پروتکل” نامیده می‌شود؛ قوانین معمول در پروتکل شامل اندازه بلاک در بلاک چین، و پاداش دریافتی توسط ماینرها برای استخراج یک بلوک جدید و موارد دیگر است. اما هارد فورک و سافت فورک، اساسا نحوه عملکرد پروتکل ارزهای دیجیتال را تغییر می‌دهند.
سافت فورک چیست؟
سافت فورک تغییری در یک پروتکل ارز دیجیتال است که با عقب‌نشینی سازگار است؛ این بدان معناست که گره‌های به‌روزرسانی نشده همچنان قادر به پردازش تراکنش‌ها و اضافه کردن بلاک‌های جدید به بلاک چین هستند، تا زمانی که قوانین پروتکل جدید نقض نشود.
یک سافت فورک را تصور کنید که یک قانون جدید ایجاد می‌کند که اندازه بلوک را از 3 مگابایت به 2 مگابایت کاهش می‌دهد؛ اما گره‌های قدیمی همچنان می‌توانند تراکنش‌ها را پردازش کرده و بلوک‌های جدیدی با حجم 2 مگابایت یا کمتر اضافه کنند. اگر یک گره قدیمی منسوخ سعی کند یک بلوک بزرگتر از 2 مگابایت به شبکه اضافه کند، گره‌های جدید این بلوک را نمی‌پذیرند، زیرا قوانین جدید را نقض می‌کند؛ این امر، گره‌های قدیمی را تشویق می‌کند تا با پروتکل جدید به روز شوند، زیرا آنها به اندازه پروتکل‌های به روز شده کارآمد نیستند.
هارد فورک چیست؟
هارد فورک تغییری در پروتکل کریپتوکارنسی است که با نسخه‌های قبلی ناسازگار است؛ به این معنی که گره‌هایی (کامپیوتر کاربران) که آپدیت نشده‌اند، قادر به پردازش تراکنش‌ها و افزودن بلاک‌های جدید به بلاک چین نخواهند بود؛ از هاردفورک ها می‌توان برای تغییر یا بهبود پروتکل موجود یا ایجاد یک پروتکل مستقل یا بلاک چین استفاده کرد.
تغییر پروتکل را تصور کنید که اندازه بلوک را از 2 مگابایت به 4 مگابایت افزایش می‌دهد؛ اگر یک گره ارتقا یافته، سعی کند بلوکی به اندازه 3 مگابایت به بلاک چین اضافه کند، گره‌های قدیمی و ارتقا نیافته نمی‌توانند این بلوک را معتبر تشخیص دهند و آن را نمی‌پذیرند.
بسته به موقعیت، هاردفورک ها می‌توانند برنامه‌ریزی شده یا بحث برانگیز باشند. در یک فورک برنامه‌ریزی شده، شرکت‌کنندگان به طور داوطلبانه نرم‌افزار خود را برای مطابقت با قوانین جدید، به روز میکنند و نسخه قدیمی را پشت سر می‌گذارند؛ کسانی که ارتقا نداده‌اند همچنان در زنجیره قدیمی استخراج میکنند که افراد کمی از آن استفاده خواهند کرد.
اما اگر فورک بحث‌برانگیز باشد، به این معنی که جامعه درباره به‌روزرسانی اختلاف نظر دارد، پروتکل معمولا به ۲ بلاک چین ناسازگار و ۲ ارز دیجیتال مختلف تقسیم می‌شود؛ هر دو بلاک چین، جامعه خود را خواهند داشت و توسعه‌دهندگان در بهترین مسیر پیشرفت خواهند کرد.
از آنجایی که فورک بر اساس بلاک چین اصلی است، تمام تراکنش‌های آن در فورک جدید کپی می‌شود؛ به عنوان مثال، اگر شما 100 سکه از یک ارز دیجیتال معروف به کوین A دارید و یک هاردفورک مبتنی بر این ارز رمزنگاری شده، یک ارز دیجیتال جدید به نام کوین B ایجاد می‌کند، در این صورت 100 سکه B نیز دریافت خواهید کرد.
درک هارد فورک و سافت فورک در بلاک چین
با توجه به ماهیت کد منبع ارزهای دیجیتال و با ورود افراد و سازمان‌های بیشتری با اهداف متفاوت به فضای رمزنگاری، هارد فورک و سافت فورک همچنان بخشی جدایی ناپذیر از توسعه ارزهای دیجیتال خواهند بود.
در ابتدایی‌ترین سطح، زنجیره بلوک مانند مجموعه‌ای از بلوک‌های داده است که توسط کلیدهای رمزنگاری امن به هم مرتبط شده‌اند که زنجیره‌ای از بلوک‌ها را تشکیل می‌دهند که به همان بلوک اول بازمی‌گردند.
بنابراین، می‌توان زنجیره بلوکی را به عنوان یک مسیر مستقیم، متشکل از بلوک‌های متصل به یکدیگر در نظر گرفت؛ از آنجایی که بلوک‌ها از طریق توافقی که همه بلوک‌ها روی آن توافق دارند به یکدیگر مرتبط می‌شوند، هر به‌روزرسانی در سیستم نیازمند تغییر در اجماع در همه بلوک‌ها است؛ چنین اتفاق نظری بعید است. چرا که بلوک‌ها به وسیله یک سری قوانین تغییر ناپذیر، عملکرد محدودی دارند. بنابراین به جای بازنویسی هر بلوک، تغییرات در زنجیره بلوک اغلب با یک فورک به دست می‌آید. هارد فورک و سافت فورک رویدادی در بلاک چین هستند که نرم‌افزار اصلی را کپی کرده و تغییرات دلخواه را به آن اضافه میکنند. از آنجایی که دو زنجیره بلوک نمی‌توانند با هم وجود داشته باشند، زنجیره بلوک جدید به دو شاخه تقسیم می‌شود و یک فورک از زنجیره بلوک اصلی تشکیل می‌دهد.
هارد فورک در مقابل سافت فورک
جوامع بلاک چین و کریپتو در مورد اینکه چه نوع فورکی برای به‌روزرسانی شبکه‌های بلاک چین بهترین است، اختلاف نظر دارند. در حالی که هر نوع فورک نقاط قوت خود را دارد، این نقاط ضعف است که جوامع بیشتر به آن علاقه دارند و بنابراین هارد فورک و سافت فورک را از هم جدا میکنند.
کاربران گره کامل به عنوان حسابرسان بلاک چین عمل میکنند و یک کپی کامل از بلاک چین را همیشه حفظ میکنند؛ اگر گروهی از افراد در بلاک چین موفق به ایجاد قوانین جدید بدون اطلاع کاربران گره کامل در شبکه شوند، امنیت شبکه ممکن است، به خطر بیفتد.
به عنوان مثال، بیت کوین ماهیت غیرمتمرکز خود را از طریق وجود کاربران و ماینرهایی با امکانات کامل که به طور مستقل عمل میکنند و دفتر کل را تایید میکنند، حفظ می‌کند. این امر استراتژی‌های کلیدی اقتصادی مانند اجتناب از هزینه‌های مضاعف و فرمول تورم، بیت‌کوین را تقویت می‌کند.
از طرفی هاردفورک ها هم خالی از اشکال نیستند. اول اینکه هاردفورک ها جوامع را تقسیم میکنند. بر خلاف سافت فورک، هاردفورک نقطه شیرینی ندارد. ثانیا، بسیاری استدلال میکنند که هاردفورک ها خطرناک هستند. زیرا قدرت هش شبکه را به اشتراک می‌گذارند و در نتیجه امنیت شبکه و عملکرد کلی پردازش را کاهش می‌دهند.
سوالات متداول
بعد از هارد فورک و سافت فورک چه اتفاقی میافتد؟
هارد فورک و سافت فورک نتیجه تصمیمهای مسئولان یک پروژه و جامعه آن میباشد و معمولاً به منظور تغییر یا بهبود شبکه یا ارز انجام میگردد.
آیا ارز دیجیتال لایت کوین یک هاردفورک از بیت کوین میباشد؟
بله؛ لایت کوین نیز همانند بسیاری از آلت کوینهای اولیه که بعد از بیت کوین ساخته شدند، از فورک بیت کوین به وجود آمده است.
