قرارداد هوشمند چیست؟

یک قرارداد هوشمند، مانند هر قرارداد دیگری، شرایط یک توافق را تعیین می‌کند. اما برخلاف قراردادهای سنتی، شرایط یک قرارداد هوشمند به شکل کدی اجرا می‌گردد که در بالای زنجیره بلوکی مانند اتریوم انجام می‌شود.

قراردادهای هوشمند عملکردهای همتا به همتا همه کاره، از اعتبار و بیمه گرفته تا تدارکات و بازی‌ها را ارائه می‌دهند. و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که برنامه‌هایی بسازند که از امنیت، قابلیت اطمینان و دسترسی ارائه شده توسط بلاک چین استفاده کنند.

چیزی که قراردادهای هوشمند را «هوشمند» می‌کند این است که شرایط به‌جای کاغذ روی میز وکیل، به‌صورت کدی تنظیم و اجرا می‌شوند که روی یک بلاک چین اجرا می‌شود. ایده اصلی پشت بیت کوین این است که امکان ارسال و دریافت پول را بدون «واسطه قابل اعتماد» مانند بانک فراهم کند. قراردادهای هوشمند این ایده اساسی را یک گام فراتر می‌برند. و هر معامله و قراردادی را بدون توجه به پیچیدگی، به طور ایمن خودکار و عملا غیرمتمرکز می‌کنند. همچنین، از آنجایی که بر روی یک بلاک چین مانند اتریوم اجرا می‌شود، امنیت ، قابلیت اطمینان و دسترسی نامحدود را ارائه می‌دهد.

چرا قرارداد هوشمند مهم است؟

قرارداد هوشمند به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا طیف گسترده ای از برنامه‌ها و توکن‌های غیرمتمرکز را ایجاد کنند. در زمینه‌های مختلف، از ابزارهای مالی جدید گرفته تا تجارب لجستیک و بازی، استفاده می‌شود. و مانند هر تراکنش رمزنگاری دیگری روی بلاک چین ذخیره می‌شود. هنگامی که یک قرارداد هوشمند به بلاک چین اضافه می‌شود، به طور کلی نمی‌توان آن را معکوس یا اصلاح کرد (اگر چه استثناهایی وجود دارد).

برنامه‌های مبتنی بر قرارداد هوشمند، که اغلب «برنامه‌های غیرمتمرکز» یا «dapps» نامیده می‌شوند، شامل اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (یا DeFi) هستند که هدف آن تغییر صنعت بانکداری است. برنامه‌های DeFi به دارندگان ارزهای دیجیتال اجازه می‌دهند تا در تراکنش‌های مالی پیچیده مانند پس‌انداز، وام، بیمه از هر نقطه‌ای در جهان، بدون اینکه هیچ بانک یا مؤسسه مالی دیگری در تراکنش شرکت کند، شرکت کنند. برخی از برنامه‌های محبوب فعلی که توسط قراردادهای هوشمند ارائه می‌شوند عبارتند از:

Uniswap:

یک پلتفرم مبادله غیرمتمرکز که به کاربران امکان می‌دهد انواع خاصی از ارزهای دیجیتال را از طریق Smart Contract بدون هیچ مرجع مرکزی که نرخ‌ها را تعیین می‌کند مبادله کنند.

Compound:

پلتفرمی است که از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند تا سرمایه‌گذاران را قادر سازد بدون نیاز به بانک و واسطه سود کسب کنند و فرصت را برای کسانی که می‌خواهند وام فوری بگیرند، فراهم می‌سازد.

USDC:

ارز دیجیتالی که از طریق یک قرارداد هوشمند به دلار آمریکا متصل شده است که ارزش یک USDC را با یک دلار آمریکا برابر می‌کند. USDC دسته جدیدی از پول‌های دیجیتال است که به عنوان ارزهای دیجیتال پایدار شناخته می‌شوند.

نحوه استفاده از ابزارهایی که توسط قرارداد هوشمند پشتیبانی می‌شوند!

بنابراین چگونه از این ابزارهایی که توسط قرارداد هوشمند پشتیبانی می‌شوند استفاده خواهید کرد؟

 تصور کنید مقداری اتریوم دارید که می‌خواهید آن را با USDC مبادله کنید. می‌توانید اتریوم خود را در Uniswap قرار دهید. از طریق قرارداد هوشمند، Uniswap می‌تواند به طور خودکار بهترین نرخ را برای شما پیدا کند و مبادله را انجام دهد و در ازای آن USDC را برای شما ارسال کند. سپس می‌توانید برخی از USDC‌های خود را به Compound واریز کنید تا به دیگران پول قرض دهید. و با نرخی که به صورت الگوریتمی تعیین شده است، بهره دریافت کنید. علاوه بر این، شما می‌توانید همه این کارها را بدون استفاده از بانک‌ها یا سایر موسسات مالی انجام دهید.

مبادله ارز در امور مالی سنتی پرهزینه و زمان بر است. علاوه بر این، برای افراد آسان و امن نیست که دارایی‌های نقدی خود را به خارجی‌ها در آن سوی دنیا قرض دهند. اما قراردادهای هوشمند این دو و سناریوهای دیگر را ممکن می‌سازد.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می کنند؟

در حال حاضر، محبوب‌ترین پلتفرم قراردادهای هوشمند اتریوم است، اما بسیاری دیگر از بلاک‌چین‌های ارزهای دیجیتال (از جمله EOS، Neo، Tezos، Tron، Polkadot و Algorand) می‌توانند آن‌ها را اجرا کنند. قرارداد هوشمند می‌تواند توسط هر کسی ایجاد شود. و بر روی یک بلاک چین پیاده سازی شود. کدهای آنها شفاف و قابل تأیید توسط هر کسی است. یعنی همه طرف‌های علاقه‌مند می‌توانند ببینند که قرارداد هوشمند هنگام دریافت دارایی‌های دیجیتال دقیقاً از چه منطقی پیروی می‌کند.

قراردادهای هوشمند به زبان‌های برنامه نویسی مختلف (از جمله Solidity، Web Assembly و Michelson) نوشته می‌شوند. کد هر قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم در بلاک چین ذخیره می‌شود. بدین ترتیب تمامی علاقه‌مندان می‌توانند کد و وضعیت فعلی قرارداد را برای بررسی عملکرد قرارداد بررسی کنند.

هر کامپیوتر (یا “گره”) در شبکه یک کپی از تمام قراردادهای هوشمند موجود و وضعیت فعلی آنها و همچنین داده‌های زنجیره بلوکی و تراکنش را ذخیره می‌کند.

هنگامی که یک قرارداد هوشمند منبعی را از یک کاربر دریافت می‌کند، کد قرارداد توسط تمام گره‌های شبکه اجرا می‌شود. تا در مورد نتیجه و جریان ارزش حاصله به توافق برسند. این همان چیزی است که به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهد تا به طور ایمن بدون یک مقام مرکزی عمل کنند. حتی زمانی که کاربران تراکنش‌های مالی پیچیده ای را با طرف‌های ناشناس انجام می‌دهند.

نحوه اجرای یک قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم

برای اجرای یک قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم، معمولا باید هزینه‌ای به نام «گاز» بپردازید (به این دلیل که این هزینه‌ها زنجیره بلوکی را فعال نگه می‌دارند).

قراردادهای هوشمند پس از پیاده سازی بر روی بلاک چین، حتی توسط سازندگان آنها اغلب قابل تغییر نیستند. (در این قاعده استثنائاتی وجود دارد.) این کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که قراردادهای هوشمند نمی‌توانند سانسور یا بسته شوند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که اتریوم را از بیت کوین متمایز می‌کند، قراردادهای هوشمند است. هر کاربری می‌تواند با استفاده از زیرساخت اتریوم یک قرارداد هوشمند بسازد و آن را در دسترس قرار دهد. (در ابتدای سال 2018، اخباری مبنی بر شروع یک دوره قرارداد هوشمند اتریوم مانند در بلاک چین بیت کوین منتشر شد، اما می‌توان گفت که هنوز در مرحله آزمایش است.)

بر این اساس قرارداد هوشمند، یک قطعه کد از پیش تعیین شده را قادر می‌سازد تا با داده‌های خاصی (پول، داده و …) اقدام کند. و با حذف اشخاص ثالث در این بین، تراکنش را انجام دهد و در حین انجام این کار، کل فرآیند را نشان می‌دهد. به صورت شفاف و به نحوی که بتواند از مداخلات ناخواسته بیرونی جلوگیری کند.

سوالات متداول